Afgelopen jaar is de gemeente Ede gestart met het opstellen van beeldkwaliteitsplannen voor de 5 gemeentelijke begraafplaatsen. Deze begraafplaatsen liggen in Ederveen, Lunteren, Bennekom, Otterlo en Ede. Met het opstellen van deze plannen is het doel om de beeldkwaliteit structureel te verbeteren en de kwaliteit te borgen voor de toekomst. Het beeldkwaliteitsplan is de basis voor het beheerplan dat na vaststelling van het beeldkwaliteitsplan, zal worden opgesteld. De opdracht voor het maken van het beeldkwaliteitsplan komt voort uit de door de gemeenteraad vastgestelde Nota Begraven (april 2023).

Een begraafplaats heeft in de eerste plaats de functie van begraven. Bezoekers moeten graven in alle rust kunnen bezoeken. Ook is het nodig dat beheerders en begrafenisondernemers hun werk kunnen doen. Gereedschap moet opgeslagen kunnen worden op de begraafplaats en de graven moeten toegankelijk zijn voor het juiste materieel voor beheer en onderhoud. Maar de begraafplaats is ook een cultuurhisto­risch belangrijke plek. Zo vertellen de verhoogde ligging midden in het veenlandschap van de begraafplaats in Ederveen en de vormgeving van de begraafplaats samen met de graven, een historisch verhaal. Daarnaast hebben de begraafplaatsen ook een verblijfsfunctie. Mensen bezoeken de begraafplaats, om tot rust te komen en te herdenken. Maar ook voor planten en dieren is het een waardevolle plek. Bij het opstellen van de beeldkwaliteitsplannen zijn deze functies meegenomen.

Bovenstaande betekent niet dat elke begraafplaats er heel anders uit gaat zien, De huidige sfeer op elke begraafplaats blijft gehandhaafd en wordt versterkt waar mogelijk.

Om belanghebbenden te betrekken bij het opstellen van de beeldkwaliteitsplannen is voor elk dorp een werkgroep samengesteld. Bijvoorbeeld voor Ederveen zijn hierin de Belangenvereniging Veenendaal-De Klomp, vier kerkgenootschappen, Stichting Milieuwerkgroepen Ede, Vereniging Oud Ederveen en begrafenisondernemers vertegenwoordigd. Op 27 mei 2025 heeft deze werkgroep het concept beeldkwaliteitsplan besproken en suggesties meegegeven. In de toekomst zal met deze werkgroep ook elke 2 jaar een schouw over de begraafplaats plaatsvinden. De beeldkwaliteitsplannen voor Bennekom en Ederveen zijn reeds in concept afgerond, Lunteren wordt nu opgepakt en Otterlo starten we met verzamelen van gegevens. Ede wordt later dit jaar opgepakt.

Na afronding van de beeldkwaliteitsplannen worden deze voorgelegd aan het College van Burgemeester en Wethouders. Na vaststelling kan beheer in de geest van elk beeldkwaliteitsplan aan de slag, voor de extra maatregelen om de kwaliteit grootschalig te verbeteren is geld van de gemeenteraad nodig. Het is nog niet zeker of en wanneer dit geld beschikbaar komt.