Veen

woensdag 11 november 2015, 10:05

In onze boekenkast thuis staat al jaren een flinke rij boeken van Toon Kortooms. Net na de Tweede Wereldoorlog verscheen zijn eerste boek Beekman en Beekman. Een beschrijving van de belevenissen van een olijke tweeling uit de Peel. Het boek werd een groot succes. Zo’n twee miljoen exemplaren zijn ervan verkocht.

Ook in zijn overige boeken staat dit veengebied in Brabant centraal. Ondanks zijn humoristische schrijfstijl verbloemt hij niet de bittere armoede en de erbarmelijke omstandigheden waarin het merendeel van de bewoners van de Peel verkeerde. Het afsteken van turf in dit veengebied was zwaar werk. En de beloning karig.

Als ik in Ederveen ben, moet ik vaak denken aan de verhalen van Kortooms. De naam zegt het al. Ederveen ligt in een veengebied. Voor turf ging men tot de 19e eeuw vanuit Ede naar dit gebied. De leefomstandigheden van het gering aantal bewoners waren vergelijkbaar met die van de Peel. Ook hier harde arbeid en armoe troef.

Door het afsteken van de turf verdween het veen en ontstond de mogelijkheid voor het ontwikkelen van agrarische activiteiten. Zo kwam er langzamerhand verbetering. De overheid begon zich ook meer te bemoeien met het gebied. Er kwam in 1862 een lagere school en rond 1900 een kerk. De vestiging van twee meelfabrieken en de komst van een bloeiende eierhandel kwamen de verdere ontwikkeling van het dorp ten goede.

Nijver volk, de mensen uit Ederveen. Veel zelfstandige ondernemers. Altijd weer verrast als ik zie waar ze mee bezig zijn. Wist u bijvoorbeeld dat het voorbereide kippenvlees voor fastfoodketen KFC (Kentucky Fried Chicken) uit Ederveen komt!

Mooi, die zelfstandigheid en ondernemingsgeest. De afgravingen van het veen zie je overigens nog steeds terug in de structuur van de omgeving van het dorp. Goed te beseffen hoe het vroeger was en hoe hard er is gewerkt om te komen tot het Ederveen van nu.

Cees van der Knaap